فهرست مطالب
هپاتیت d یک بیماری حاد یا مزمن است که کبد را هدف قرار می‌دهد و به این اندام آسیب می‌رساند. کبد یکی از مهمترین اندام‌های بدن است، زیرا کارخانه‌ی تصفیه‌ی بدن است و بیشتر سموم در این عضو سم زدایی می‌شوند. هپاتیت D یا همان دلتا دو نوع حاد و مزمن دارد که بسیار خطرناک است و فقط در حضور ویروس هپاتیت B فعال میشود. این بیماری می‌تواند به‌سرعت کبد را درگیر کند و بدون کنترل مناسب، باعث نارسایی کبدی، سیروز و حتی سرطان شود. اگر علائم هپاتیت d را دارید، به متخصص کبد مراجعه کنید تا اقدامات لازم را انجام دهد. برای این کار کافی است وارد سایت نوبت دهی آنلاین دکترتو شوید و با جستجوی تخصص کبد در شهر مورد نظر به یک لیست کامل از دکترهای متخصص کبد دسترسی داشته‌باشید و اولین نوبت در دسترس را دریافت کنید.
هپاتیت d (هپاتیت دی) چیست؟
بیماری هپاتیت دلتا یا هپاتیت دی یک بیمای ویروسی و از انواع بیماری‌های کبد و هپاتیت است که معمولا همراه با یک بیماری ویروسی دیگر ایجاد میشود. در واقع هپاتیت دی می‌تواند زمانی در بدن بروز کند که فرد به هپاتیت b مبتلا شده‌باشید. ویروس هپاتیت D (HDV) یک ویروس ناقص RNA دار است که برای کامل شدن چرخه زندگی‌اش به پروتئین سطحی ویروس هپاتیت B (HBsAg) نیاز دارد.
هپاتیت d می‌تواند بسیار خطرناک باشد و عوارض جبران‌ناپذیری به کبد وارد کند. آثار این بیماری می‌توانند تا آخر عمر همراه بیمار باشند و برای او مشکل ایجاد کنند. هپاتیت D در صورت هم‌زمانی با هپاتیت B می‌تواند باعث بیماری شدیدتر کبدی، از جمله سیروز یا نارسایی کبد، نسبت به سایر انواع هپاتیت شود.
از طرفی درمان هپاتیت دلتا چندان کار ساده‌ای نیست و یکی از چالش‌برانگیزترین مسائلی است که یک متخصص کبد با آن مواجه میشود. اما روش‌های درمانی مختلفی برای مبارزه با این بیماری طراحی شده‌است. علت شدت این بیماری و سختی درمان آن، این است که هپاتیت دلتا به سرعت رشد می‌کند و بخش‌های مختلف کبد را درگیر می‌کند. بهترین روش پیشگیری از هپاتیت D، واکسیناسیون علیه هپاتیت B است، زیرا در صورت جلوگیری از ابتلا به HBV، ویروس HDV نیز نمی‌تواند عفونت ایجاد کند.
انواع هپاتیت دی یا دلتا
هپاتیت دلتا فقط یک ویروس نیست، بلکه در دو چهره متفاوت ظاهر میشود: عفونت همزمان (co-infection) و عفونت اضافه‌شونده (superinfection). در نوع اول، فرد همزمان به ویروس‌های HBV و HDV مبتلا میشود. در نوع دوم، فردی که قبلا به هپاتیت ب مبتلا بوده، بعدها به ویروس دلتا نیز آلوده میشود. نوع دوم معمولا خطرناک‌تر و شدیدتر است.
| ویژگی‌ها | عفونت همزمان با هپاتیت ب | عفونت اضافه‌شونده |
|---|---|---|
| زمان ابتلا | همزمان با ویروس HBV و HDV | ابتدا HBV، سپس HDV |
| شدت بیماری | معمولا خفیف‌تر و گاهی خودبه‌خود بهبود می‌یابد | شدیدتر و خطرناک‌تر |
| احتمال مزمن شدن | پایین (کمتر از ۵٪ موارد مزمن میشود) | بسیار بالا (تا ۹۰٪ موارد مزمن میشود) |
| خطر سیروز و نارسایی کبدی | کمتر | بیشتر و سریع‌تر |
| پیش‌آگهی | نسبتا بهتر | بدتر، نیازمند پیگیری درمانی جدی‌تر |
علائم هپاتیت d چیست؟
علائمی که ممکن است در هپاتیت دی بروز کند، بسیار مشابه هپاتیت بی است اما این بیماری از هپاتیت ب خطرناک‌تر است، زیرا شدت بیشتری دارد و با سرعت بیشتری رشد می‌کند و کبد را درگیر می‌کند. بنابراین شدت علائم هم می‌تواند بیشتر باشد.
برخی از علائمی که ممکن است به شما در شناسایی هپاتیت دلتا کمک کند عبارت است از:
- امکان زرد‌‌شدن پوست و چشم‌ها که به زردی یا یرقان معروف است
- احتمال تجربه مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، تجربه‌ی دردهای همراه با استفراغ و مشکلات معده
- خستگی و کاهش اشتها
- ادرار تیره‌رنگ (به رنگ چای یا قهوه)
- دردهایی در ناحیه مفاصل
دچار علائم هپاتیت D هستی؟
برای تشخیص دقیق با پزشک مشورت کن.
علت هپاتیت d چیست؟
اصلی‌ترین عامل خطر ابتلا به هپاتیت دلتا ابتلا به هپاتیت بی است. ویروس هپاتیت دلتا تنها در صورت وجود ویروس هپاتیت بی می‌تواند خود را تکثیر کند. پس تنها در صورتی در مواجهه به ویروس هپاتیت دلتا فرد ممکن است به این بیماری مبتلا شود که از قبل هپاتیت بی داشته‌باشد یا همزمان به هر دو ویروس آلوده شود.
هر کسی ممکن است از طریق خون آلوده، قرار گرفتن در معرض مایعات آلوده‌ی فرد بیمار و رابطه جنسی پرخطر به این ویروس آلوده شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت webmd
Hepatitis D is a liver infection you can get if you have hepatitis B. It can cause serious symptoms that can lead to lifelong liver damage and even death. It’s sometimes called hepatitis delta virus (HDV) or delta hepatitis.
ترجمه فارسی:
هپاتیت D یک عفونت کبدی است که اگر هپاتیت B دارید ممکن است به آن مبتلا شوید. این بیماری می‌تواند علائم جدی ایجاد کند و منجر به آسیب کبدی مادام العمر و حتی مرگ شود. گاهی اوقات این بیماری به اسم ویروس هپاتیت دلتا (hdv) یا هپاتیت دلتا هم نامیده میشود.
راه انتقال هپاتیت d چیست؟
با توجه به اینکه ویروس Hepatitis D فقط پس از ابتلا به هپاتیت ب ممکن است عفونت ایجاد کند، پرداختن به راه‌های ابتلا به هپاتیت ب ضروری است. در هر صورت از سه راه زیر ممکن است که به هپاتیت d مبتلا شوید:
- انتقال ویروس از مادر به جنین
- رابطه جنسی محافظت نشده، سکس پرخطر و داشتن شرکای جنسی متعدد
- تتو غیر بهداشتی با سوزن یا دستگاه آلوده
- انجام پیرسینگ در مراکز آلوده
- تزریق مواد مخدر با سرنگ مشترک
- زندگی با فرد آلوده به ویروس
- انتقال در محیط‌های درمانی و آلوده از طریق با زخم باز یا سوزن و تیغ آلوده
- برخورد با ترشحات آلوده‌ی بیمار
برای آگاهی از راه‌های انتقال این بیماری و همچنین درمان آن می‌توانید به دکتر کبد مراجه کنید. در صورتیکه می‌خواهید از بهترین دکتر کبد نوبت بگیرید، می‌توانید وارد سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو شوید و با وارد کردن تخصص گوارش و کبد به لیستی از متخصصین گوارش در شهر خود دسترسی داشته‌باشید و نوبت دریافت کنید.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت دلتا هستند؟
کسانی به این هپاتیت مبتلا می‌شوند که به هپاتیت ب مبتلا شده‌باشند. در واقع افرادی که شرایط زیر را دارند، در خطر ابتلا به بیماری هپاتیت d قرار دارند:
- افراد مبتلا به هپاتیت ب
- افراد معتاد که تزریق با سرنگ آلوده انجام می‌دهند
- بیماران هموفیلی زیرا به تزریق خون نیاز دارند
- نوزادان و کودکانی که از کشورها و شهرهایی مهاجرت می‌کنند که در خطر بالای ابتلا به این بیماری هستند
- زندگی با افراد مبتلا در یک محیط
- کسانی که شریک جنسی متعدد دارند
- مردان همجنسگرا
- داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا به هپاتیت
- نوزادانی که از مادران مبتلا متولد می‌شوند
- افرادی که در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها کار می‌کنند
- افرادی که مشکلات کلیوی دارند و باید دیالیز کنند
هپاتیت d چگونه تشخیص داده می شود؟
زمانی می‌توان برای تشخیص یک بیماری اقدام کرد که بیمار شخصا متوجه برخی از تغییرات و علائم در بدن خود شده‌باشد. اما به طور کلی برای تشخیص هپاتیت د روش‌های مختلفی انجام می‌شوند. در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم:
| روش تشخیص | توضیح |
|---|---|
| آزمایش آنتی‌بادی ضد HDV | بررسی وجود آنتی‌بادی‌هایی که بدن در پاسخ به ویروس دلتا تولید کرده است |
| تست RNA ویروس HDV | بررسی وجود ماده ژنتیکی ویروس برای تشخیص فعال بودن بیماری |
| آزمایش آنتی‌ژن HBsAg | اطمینان از وجود عفونت HBV، زیرا HDV فقط در حضور HBV فعال میشود |
| تست عملکرد کبد (LFT) | ارزیابی میزان آسیب کبدی ناشی از عفونت |
| بیوپسی کبد (در موارد خاص) | برای بررسی دقیق‌تر آسیب‌های بافتی در کبد |
۱. آزمایش هپاتیت دی
تشخیص هپاتیت D با گرفتن نمونه خون از فرد انجام میشود. ابتدا وجود آنتی‌ژن هپاتیت B بررسی میشود. اگر فرد ناقل باشد، تست‌های اختصاصی HDV شامل آنتی‌بادی ضد HDV و RNA ویروسی انجام میشود. این آزمایش‌ها یا به شکل کلی‌تر آزمایش هپاتیت معمولا در آزمایشگاه‌های تخصصی یا با همکاری مراکز بهداشتی معتبر انجام میشود.
۲. آزمایش عملکرد کبد برای هپاتیت دلتا
آزمایش عملکرد کبد یا LFT که همان liver function test است. با انجام این آزمایش می‌توان از عملکرد کبد و اختلالی که ممکن است در آن ایجاد شده‌باشد، آگاه شد. برای انجام آزمایش خون با یک سرنگ از رگ شما خون گرفته میشود و این خون برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده میشود.
۳. آزمایش های تکمیلی هپاتیت دلتا
گاهی ممکن است که شما به هپاتیت د و هپاتیت ب مزمن مبتلا شده‌باشد و برای بررسی میزان آسیبی که به کبد وارد شده‌است، دکتر شما درخواست آزمایش‌های تکمیلی را بدهد. برخی از این آزمایش‌های تکمیلی شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش خون
- الاستوگرافی: این آزمایش نوعی سونوگرافی است که میزان سفتی کبد را تشخیص می‌دهد.
- بیوپسی کبد: در این آزمایش، دکتر بخشی از کبد شما را با سوزن برداشته و به آزمایشگاه پاتولوژی می‌فرستد تا میزان آسیب کبد شما بررسی شود. برای انجام این کار باید نسخه‌ی متخصص را داشته‌باشید.
درمان هپاتیت d: آیا هپاتیت دی درمان دارد؟
بیماری هپاتیت د درمان ندارد اما باید از پیشرفت آن جلوگیری کرد. زیرا اگر برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد، ممکن است که کبد را بیشتر درگیر کند و آن را از بین ببرد.
یکی از راه‌های پیشروی دکتر کبد برای درمان هپاتیت دلتا، داروی اینترفرون است. اینترفرونی که برای درمان هپاتیت D در نظر گرفته‌می‌شود، پگی اینترفرون یا اینترفرون آلفا-۲آ (پگاسیس) است که سلول‌ها را در برابر حمله ویروسی مقاوم می‌کند. هر چند که محققان در حال بررسی برای یافتن راه‌های درمانی و داروهای جدیدی برای هپاتیت دی هستند.
از طرفی برای درمان هپاتیت دلتا نیاز است که داروهای هپاتیت ب هم مصرف شوند. زیرا این دو بیماری با هم ایجاد می‌شوند. معمولا این دارو خوراکی است و روزانه مصرف میشود.
به دنبال راهی برای درمان هپاتیت دی هستی؟ همین الان از دکتر مشاوره بگیر.
برای هپاتیت d چه غذاهایی بخوریم؟
وقتی صحبت از سلامت کبد میشود، تغذیه نقش حیاتی پیدا می‌کند. در هپاتیت D که آسیب به کبد شدیدتر از انواع دیگر هپاتیت است، باید تا جای ممکن فشار اضافی را از روی این اندام حساس برداشت. رژیم غذایی سالم می‌تواند التهاب را کاهش دهد، انرژی بدن را حفظ کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند:
- سبزیجات پخته مثل کدو، اسفناج و هویج
- میوه‌های تازه کم‌قند مانند سیب، پرتقال و انار
- غلات کامل مانند نان سنگک و برنج قهوه‌ای
- منابع پروتئین سبک مثل ماهی، سفیده تخم‌مرغ، سینه مرغ بدون چربی
- لبنیات کم‌چرب مانند ماست پروبیوتیک
- روغن‌های سالم مثل روغن زیتون و کنجد
- دمنوش‌هایی مثل چای سبز، نعناع یا گل گاوزبان (با مشورت پزشک)
عوارض هپاتیت d یا هپاتیت دلتا
هپاتیت دلتا سخت‌تر از دیگر انواع هپاتیت به کبد حمله می‌کند و علائم و عوارض شدیدتری هم ایجاد می‌کند. برخی از مهمترین عوارض این بیماری عبارت‌اند از:
- سیروز کبدی
- نارسایی کبد
- سرطان کبد
- زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)
- خستگی مفرط و مزمن
- تهوع و کاهش اشتها
- درد در ناحیه راست بالای شکم
- تورم پا یا شکم (آسیت)
- خونریزی یا کبودی آسان
- خارش پوست
- ادرار تیره و مدفوع روشن
عوارض هپاتیت D مزمن
با مزمن‌شدن بیماری، عوارض هپاتیت D مزمن شدت می‌گیرد. این مسیر اگر ادامه یابد، می‌تواند به نقطه‌ی بی‌بازگشت ختم شود:
- سیروز کبدی (زخم و تخریب بافت کبد)
- نارسایی کبد
- سرطان کبد (هپاتوسلولار کارسینوما)
- مشکلات انعقاد خون
- افزایش فشار خون در ورید باب (پورتال هیپرتنشن)
- اختلالات مغزی ناشی از تجمع سموم (انسفالوپاتی کبدی)
عوارض بلندمدت بیماری هپاتیت D
عوارض بلندمدت بیماری هپاتیت D اغلب آرام و بی‌صدا پیشروی می‌کند؛ از سیروز و نارسایی کبد تا سرطان. اگر این بیماری به‌موقع کنترل نشود، عملکرد کبد را دشوار می‌کند:
- پیشرفت تدریجی سیروز و نارسایی کامل کبد
- نیاز به پیوند کبد
- افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های دیگر به دلیل ضعف سیستم ایمنی
- کاهش کیفیت زندگی به دلیل خستگی، افسردگی و درد مزمن
پیشگیری از هپاتیت D چگونه انجام می شود؟
برای پیشگیری از هپاتیت دی می‌توان راه‌هایی را در نظر گرفت. برخی از روش‌های پیشگیری از هپاتیت دی شامل موارد زیر است:
- اول از همه باید بدانید که برای پیشگیری از هپاتیت دی باید راه‌های پیشگیری از هپاتیت ب را بشناسید. زیرا این بیماری زمانی ایجاد میشود که شما به هپاتیت ب مبتلا شوید.
- از مهمترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت دلتا، واکسن هپاتیت ب است. هنگامی که شما از این واکسن استفاده می‌کنید، احتمال ابتلا به این بیماری را در خود کاهش می‌دهید. بنابراین احتمال ابتلا به هپاتیت d نیز کاهش پیدا می‌کند.
- از سوزن مشترک برای تزریق دارو استفاده نکنید.
- برای تتو و پیرسینگ بدن به مراکزی مراجعه کنید که قابل اطمینان باشند و نکات بهداشتی را رعایت کنند.
- اگر شغل شما در ارتباط با بیماران آلوده است، سعی کنید نکات بهداشتی را در برخورد با نمونه‌ی خون آلوده و یا ارتباط با بیمار آلوده رعایت کنید. یکی از مهمترین نکات استفاده از دستکش است.
- وسایل شخصی خود را در دسترس فرد آلوده قرار ندهید و از وسایل شخصی فرد آلوده مانند مسواک و حوله استفاده نکنید.
- از رابطه جنسی با افراد پرخطر بپرهیزید.
اگر هپاتیت D داریم، چگونه از انتقال آن به دیگران پیشگیری کنیم؟
گاهی موقعیت برعکس میشود و شما ممکن است به هپاتیت دلتا مبتلا شوید و بخواهید که از انتقال آن به عزیزان خود و سایر افراد پیشگیری کنید. برای اینکار لازم است که برخی از اقدامات امنیتی زیر را در نظر داشته‌باشید:
- تمامی افرادی که با شما در ارتباط نزدیک هستند باید واکسن هپاتیت ب بزنند. اینکار یکی از مهمترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت برای افرادی است که در ارتباط با اشخاص بیمار و مبتلا هستند.
- اگر به آزمایشگاه، دندانپزشکی یا هر مرکزی که با شما ارتباط نزدیک دارند، مواجه می‌شوید، در رابطه با بیماری خود به آنها اطلاع دهید. هرچند تمامی مراکز بهداشتی درمان نکات ایمنی را رعایت می‌کنند اما باید اطلاع داشته‌باشند تا در صورت لزوم بیشتر مراقب باشند.
- به هیچ عنوان به فکر اهدای خون، عضو یا اسپرم نباشید. این موارد می‌توانند باعث انتقال بیماری به دیگران شوند.
۴.۷ (۱۸۱۱ نظر)۴.۷ (۱۱۶۴ نظر)۴.۳ (۷۸۴ نظر)۴.۹ (۶۷۲ نظر)۴.۷ (۶۸۸ نظر)۴.۸ (۶۴۰ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
هپاتیت دلتا خطرناک‌ترین نوع هپاتیت است که چندان شایع نیست اما می‌تواند عوارض شدیدی برای کبد بیماری داشته‌باشد. این بیماری تنها در صورت ابتلا به هپاتیت b یا آلودگی همزمان با آن ایجاد بیماری می‌کند. از این رو تزریق واکسن هپاتیت ب برای افراد پرخطر ضروری است. این ویروس هم مانند خواهر و برادرهایش (سایر انواع هپاتیت) از طریق خون، مایعات بدنی، رابطه جنسی و زایمان منتقل میشود.
در صورتیکه خود شما یا هر یک از عزیزانتان به هپاتیت d مبتلا است یا علائم هپاتیت د را نشان می‌دهید، باید به فوق تخصص کبد در دکترتو مراجعه کنید. برای اینکار می‌توانید وارد سایت نوبت دهی آنلاین دکترتو شوید و با جستجوی تخصص کبد و گوارش در شهر مورد نظر خود به لیستی از متخصصان کبد در شهرتان دسترسی پیدا کنید و از بهترین دکتر نوبت حضوری یا مشاوره دریافت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
معلومات تون مفید بود مرسی
سپاس از توجه و مهرتان
تندرست باشید