فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
بیماری ام اس (MS) یک اختلال مزمن است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سیستم عصبی حمله میکند و باعث آسیب به پوشش محافظ اعصاب میشود. علائم این بیماری میتواند شامل ضعف عضلانی، اختلال در تعادل، مشکلات بینایی و احساسات غیرعادی باشد. برای مدیریت بهتر ام اس، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب ضروری است. اگر شما یا اطرافیانتان از علائم مشابه رنج میبرید، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب، چه حضوری و چه آنلاین، میتواند به شما کمک کند تا روند درمان را به درستی آغاز کنید. دکترتو گزینهای مناسب برای دریافت مشاوره آنلاین از پزشکان متخصص است. در دکترتو میتوانید با بهترین متخصصان مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید.
بیماری ام اس چیست؟
اماس یا مالتیپل اسکلروزیس یکی از شایعترین بیماری های مغز و اعصاب و بیماریهای مزمن خودایمنی سیستم عصبی مرکزی است که مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار میدهد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف محافظ رشتههای عصبی به نام میلین حمله میکند. این غلاف مانند عایق برای عصبها عمل میکند و آسیب به آن باعث ایجاد اختلال در انتقال پیامهای عصبی بین مغز و سایر قسمتهای بدن میشود. در گذر زمان، این آسیبها میتوانند منجر به زخمهای دائمی یا حتی تخریب کامل عصبها شوند.
اماس معمولا با دورههایی از بروز علائم جدید یا عود بیماری همراه است، که به آن نوع عودکننده-فروکشکننده گفته میشود. این دورههای حمله ممکن است چند روز تا چند هفته ادامه داشتهباشند و پس از آن، فرد وارد دورهای از بهبود نسبی یا خاموشی علائم میشود. گاهی افزایش دمای بدن (بر اثر تب یا ورزش شدید) میتواند بهطور موقت علائم را تشدید کند؛ این وضعیت به نام پدیده اوتهوف شناخته میشود و با عود واقعی بیماری تفاوت دارد.
حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از افرادی که در ابتدا اماس عودکننده داشتهاند، با گذشت زمان وارد مرحلهای میشوند که علائم بهطور پیوسته بدتر میشود؛ این حالت، اماس پیشرونده ثانویه (SPMS) نام دارد. در این مرحله، معمولا مشکلات حرکتی و تعادل تشدید میشود. در نوع دیگری از بیماری، یعنی اماس پیشرونده اولیه (PPMS)، نشانهها از همان ابتدا بهتدریج و بدون دورههای مشخص عود یا بهبودی ظاهر میشوند.

انواع بیماری ام اس
بیماری ام اس به چند نوع مختلف تقسیم میشود که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند. مهمترین انواع ام اس عبارتاند از:
- ام اس نوع عودکننده-بهبوددهنده (RRMS): شایعترین نوع که با دورههای عود علائم و بهبود آنها همراه است.
- ام اس پیشرونده اولیه (PPMS): در این نوع، علائم بهطور پیوسته و بدون دورههای بهبود، به تدریج بدتر میشوند.
- ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS): در ابتدا مشابه نوع عودکننده است اما بعد از مدتی به صورت پیوسته پیشرفت میکند.
بدترین نوع بیماری ام اس معمولا به PPMS گفته میشود زیرا در آن هیچ دورهای از بهبود مشاهده نمیشود و پیشرفت بیماری به تدریج بیشتر میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت nationalmssociety
The symptoms of multiple sclerosis are variable and unpredictable. No two people have exactly the same symptoms, and symptoms can change or fluctuate over time.
ترجمه فارسی:
علائم مولتیپل اسکلروزیس متغیر و غیر قابل پیش بینی است. هیچ دو نفری علائم دقیقا یکسانی ندارند و علائم میتوانند با گذشت زمان تغییر یا نوسان کنند.
بیماری ام اس و ازدواج
زندگی مشترک با بیماری ام اس میتواند چالشهای خاص خود را داشتهباشد. این بیماری ممکن است باعث بروز مشکلات جسمی مانند ضعف عضلات، تغییرات خلقی و مشکلات جنسی شود که به روابط زناشویی آسیب میزند.
از طرف دیگر، احساس نیاز به حمایت و درک متقابل از سوی شریک زندگی از اهمیت ویژهای برخوردار است. برای مقابله با این چالشها، ارتباط باز و حمایت عاطفی بسیار مهم است. زوجها باید با یکدیگر در مورد علائم و نیازهای یکدیگر صحبت کنند و در صورت لزوم از متخصصین روانشناسی یا مشاوران زناشویی کمک بگیرند.
در این ویدئو دکتر فاطمه طاهریان متخصص مغز و اعصاب در مورد بیماری MS با شما صحبت میکند.
شایعترین علائم ام اس چیست؟
علائم ام اس معمولا بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بروز میکنند و بسته به محل آسیب اعصاب مرکزی، متنوع هستند. شایعترین آنها شامل ضعف یا بیحسی در اندامها، احساس شوک الکتریکی در گردن، لرزش، عدم تعادل، لکنت زبان، خستگی مفرط، سرگیجه، گزگز بدن، مشکلات جنسی، بینایی و مثانه است.
از دستدادن بینایی یکطرفه، تاری یا دوبینی نیز رایجاند. شدت و ترکیب علائم در افراد مختلف متفاوت است. شناسایی زودهنگام این نشانهها و مراجعه سریع به پزشک میتواند در کنترل و کاهش سرعت پیشرفت بیماری نقش کلیدی داشتهباشد.
علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست؟
دلایل و علت بیماری ام اس (مالتیپل اسکلروزیس) هنوز به طور کامل مشخص نیست اما بیشتر دانشمندان باور دارند که این بیماری نوعی اختلال خودایمنی است. در اماس، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش محافظ رشتههای عصبی (میلین) حمله میکند.
میتوانید میلین را مثل عایق دور سیم برق تصور کنید؛ اگر این عایق آسیب ببیند، انتقال پیامهای عصبی مختل میشود یا کندتر صورت میگیرد. هنوز دقیق نمیدانیم چرا این بیماری در بعضی افراد پیشرفت میکند و در بعضی نه اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این روند نقش دارند.
علائم | علت | روش تشخیص |
---|---|---|
بیحسی یا ضعف | سن | ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز |
احساس شوک الکتریکی که با حرکات خاص گردن رخ میدهد، بهویژه خمشدن گردن به جلو | جنسیت | تجزیه و آنالیز CSF |
لرزش، ناهماهنگی یا راهرفتن نامناسب | ویروس اپشتین بار | بررسی تعادل بدن |
لکنت زبان | نژاد | آزمایش خون |
مورمور شدن یا درد در قسمتهای مختلف بدن | کمبود ویتامین دی | تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) |
راه های انتقال بیماری ام اس
انتقال اسکلروز چندگانه (MS) یک موضوع پیچیده است که همچنان برای بسیار از پزشکان مبهم باقی مانده است. اما مهمترین نکتهای که باید بدانید این است که بیماری ام اس مسری نیست به این معنی که از طریق تماس پوستی یا به اشتراکگذاری غذا و نوشیدنی منتقل نمیشود.
معمولا در این بیماری وراثت به صورت غیر مستقیم نقش دارد. همچنین افرادی که ویتامین دی کمتری دریافت میکنند هم مستعد ابتلا به ام اس هستند.
در این ویدئو دکتر فرزاد ضیاء متخصص بیماریهای مغز و اعصاب و رئیس انجمن مغز و اعصاب استان فارس در مورد بیماری MS با شما صحبت میکند.
چگونه مالتیپل اسکلروزیس یا MS تشخیص داده می شود؟
تشخیص بیماری ام اس (MS) به دلیل شباهت علائم آن با سایر بیماریها دشوار است. برای تشخیص دقیق، پزشک آزمایشهای مختلفی انجام میدهد. این آزمایشها شامل آزمایش خون برای شناسایی بیماریهای مشابه، بررسی تعادل بدن و عملکردهای مختلف بدن، تجزیه و آنالیز مایع مغزی نخاعی (CSF) برای شناسایی نشانههای بیماری و ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز برای اندازهگیری پتانسیلهای برانگیزشی و عملکرد عصبی است.
هیچیک از این آزمایشها به تنهایی نمیتواند ام اس را تشخیص دهد، بلکه ترکیبی از آنها برای تشخیص قطعی استفاده میشود. در مجموع، آزمایش تشخیص ام اس شامل مجموعهای از روشهای مختلف است که پزشک با توجه به علائم و نشانههای شما، تصمیم میگیرد کدام یک از آنها مناسبتر است.
طول عمر بیماران مبتلا به ام اس
طول عمر بیماران مبتلا به ام اس به طور کلی تحت تأثیر نوع بیماری و شدت آن قرار دارد. بهطور متوسط، افراد مبتلا به ام اس ممکن است عمر طبیعی داشتهباشند اما در موارد شدید، این بیماری میتواند بر کیفیت زندگی و توانایی انجام فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارد.
طول عمر بیماران مبتلا به ام اس معمولا مشابه افراد غیر مبتلا است اما شدت و نوع بیماری میتواند بر کیفیت زندگی و تواناییهای فرد تأثیر بگذارد.
درمان بیماری ام اس MS چیست؟
در حال حاضر، درمان قطعی برای مالتیپل اسکلروزیس وجود ندارد. با این حال، داروها و روشهای درمانی مختلفی در دسترس هستند که میتوانند به کاهش تعداد حملات، کند کردن روند پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
رایجترین روشها برای درمان و کنترل بیماری ام اس شامل داروهای تعدیلکننده سیستم ایمنی، توانبخشی، مشاوره روانشناسی و اصلاح سبک زندگی هستند. مراجعه منظم به پزشک متخصص مغز و اعصاب و پایش دورهای وضعیت بیماری برای مدیریت بهتر اماس بسیار اهمیت دارد.
تجربه شفایافتگان بیماری ام اس
بسیاری از افرادی که با بیماری ام اس روبهرو شدهاند، تجربههایی از بهبود وضعیت خود دارند. یکی از این افراد میگوید: وقتی برای اولین بار تشخیص ام اس را دریافت کردم، همه چیز برایم تاریک به نظر میرسید. اما با استفاده از داروهای مناسب، تغییرات در سبک زندگی و حمایت خانواده، توانستم علائم را کنترل کنم و زندگیام را به مسیر درست برگردانم.
این تجربیات نشان میدهند که با درمان صحیح و مراقبتهای پزشکی، بسیاری از افراد مبتلا به ام اس میتوانند کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و به یک زندگی فعال و سالم ادامه دهند.
عوارض ام اس چیست؟
بیماری ام اس میتواند باعث عوارضی مانند سفتی یا گرفتگی ماهیچهها، مشکلات گفتاری، افسردگی شدید، تغییرات خلق و خو، فراموشی و حتی صرع شود. این عوارض میتوانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
پس از تشخیص بیماری ام اس، بسیاری از بیماران با چالشهایی روبهرو میشوند که زندگی روزمرهشان را تحت تأثیر قرار میدهد. بهعنوان مثال، یکی از افرادی که ام اس را تجربه کرده، میگوید: بعد از تشخیص بیماری، با سفتی و گرفتگی شدید ماهیچهها مواجه شدم که توان راه رفتن و انجام کارهای ساده را برایم دشوار کرده بود. علاوه بر این، افسردگی نیز به شدت بر روی روحیهام تأثیر گذاشت و احساس میکردم نمیتوانم با این تغییرات کنار بیایم.
این تجربه نشان میدهد که بیماری ام اس نهتنها به جنبههای جسمی بلکه به جنبههای روحی و روانی هم تأثیر میگذارد. بنابراین، پیگیری درمان و مشاوره مداوم با متخصص مغز و اعصاب میتواند در کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی بسیار مؤثر باشد.

آیا ام اس باعث فلج شدن میشود؟
ام اس بیماری است که میتواند روی توانایی حرکت هم تاثیر بگذارد. یکی از مشکلاتی که ممکن است برای فرد ایجاد شود، فلج شدن است. کسانی که ام اس میگیرند، در صورت ابتلا به نوع پیشرونده ام اس و عدم کنترل آن، ممکن است در نهایت فلج شوند.
آیا می توان از ام اس پیشگیری کرد؟
از آنجا که علت بیماری مولتیپل اسکلروزیس مشخص نیست و یک بیماری خودایمنی است، برای پیشگیری از آن روش خاصی وجود ندارد. اما میتوان روشهایی که در آلزایمر استفاده میشود را به کار برد. مثلا میتوانید از پازل و جدول استفاده کنید. همچنین بهتر است که ورزشهای ذهنی که برای ورزیدن و تقویت ذهن و مغز مفید هستند را انجام دهید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بیماری ام اس یکی از بیماریهای خودایمنی است که علت بروز آن مشخص نیست. اما میتواند به شدت پیشرفت کند. ام اس بیماری عصبی است که در آن سلولهای ایمنی بدن به غلاف میلین سلولهای عصبی حمله میکنند و باعث کند شدن ارسال پیامهای عصبی میشوند. این بیماری علائمی مانند ناهماهنگی در حرکات بدن یا مشکلات بینایی ایجاد میکند و اگر جدی گرفته نشود، در برخی افراد ممکن است باعث ناتوانی حرکتی دائمی شود.
با استفاده از سامانه نوبتدهی آنلاین پزشکان دکترتو، بهراحتی میتوانید نوبت ویزیت حضوری دریافت کنید یا از خدمات مشاوره آنلاین یا تلفنی بهرهمند شوید. دکترتو خدمات پزشکی را سریع و آسان در اختیار شما قرار میدهد.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام خسته نباشید من ۱۸ سالمه یه هفته ای میشه که دستم راستم تیر میکشه پاهام تیر میکشه جوری که نمی تونم تکونش بدم چهار روز هم هست که پلک چشم راستم همش نبض میزنه و سردرد هم همراش دارم مخصوصا پشت سرم تیر میکشه چی میتونه باشه ؟
سلام
احتمال کمبود آهن، کلسیم و ویتامین دی۳ باید بررسی شود
در صورت نرمال بودن توصیه به نوار مغز می شود
سلام من ۱۸ سالمه یه هفته ای میشه که دستم راستم تیر میکشه پاهام تیر میکشه جوری که نمی تونم تکونش بدم چهار روز هم هست که پلک چشم راستم همش نبض میزنه و سردرد هم همراش دارم مخصوصا پشت سرم تیر میکشه چی میتونه باشه ؟
سلام
احتمال کمبود آهن، کلسیم و ویتامین دی۳ باید بررسی شود
در صورت نرمال بودن توصیه به نوار مغز می شود
آیا ام اس درمان قطعی دارد؟
سلام
اگرچه درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد اما با مصرف داروهای تجویزشده علائم سریعتر بهبود پیدا میکنند و از سرعت پیشروی بیماری کاسته میشود
سلام دکتر من بعضی وقتها پای راستم بیشتر وقتها می گیره نهایتا به یک دقیقه نرسیده آزاد میشه
یا بعضی مواقع انگشتان دست یا پاهام خودبخود کج میشه خشک میشه بعد دوباره ول می کنه به حالت عادی در میاد
اگثرآ پاهام مور مور میشه بعضی وقتها هم دستان
سلام
بیشتر علایم کمبود اهن و کلسیم دارید
ابتدا ازمایش دهید
در صورت نرمال بودن از نظر ام اس هم معاینه شوید
سلام نزدیک ۱۰ماه هست بازو ها و خیلی بیشتر انگشتان دستم ضعیف شده
دکتر مغز و اعصاب هم آلساوا داده
شما هم یک راهنمایی بکنید
دو هفته است اثری نکرده
سلام
در کنار مصرف دارو
ازمایش کلسیم و ویتامین دی۳ الزامی است
سلام نزدیک ۱۰ماه هست بازو ها و خیلی بیشتر انگشتان دستم ضعیف شده
دکتر مغز و اعصاب هم آلساوا داده
شما هم یک راهنمایی بکنید
دو هفته است اثری نکرده
سلام
در کنار مصرف دارو
ازمایش کلسیم و ویتامین دی۳ الزامی است
سلام آمپول آلساوا برای درمانش خوب هست دکتر مغز و اعصاب نوشته ۱۵عدد در عرض ۳۰روز سن ۴۵
بیماری ضعیف شدن دستان مثلاً نمیشه با چاقو یه سیب خرد کرد
سلام
در کنار مصرف دارو
ازمایش کلسیم و ویتامین دی۳ الزامی است
سلام من ضعف در عضلات پا و دست دارم گاهی نمیتونم حتی عضلاتمو خم کنم و البته بیشتر وقتا اافسردگی دارم .آیا اینا علائم ام اس؟ چون گلو درد هم دارم میگم شاید سرماخوردگی ولی این ضعف عضلاتم نمیزاره گاهی تکون بخورم
سلام
از نظر ms، مشکلات خود ایمنی دیگر، کمبود برخی مواد معدنی و ویتامین باید بررسی شوید
سلام من ۱۸سالمه ۱۴یا۱۵ساله به ام اس مبتلا هستم به خاطرش درس نخوندم دیگه بخداخسته شدم چکاربایدبکنم توروخدادرست راهنماییم کنید😔😔
سلام
درمان و کنترل اماس طولانی است
همانطور که میدانید نیاز به تزریق ماهیانه دارد
طب فیزیکی هم می تواند به شما کمک کند
سلام حدود ماه هست ک پیشونیم مورمور میشه و گاهی سمت چپ صورتم انکار چسب ریخته پوستش جمع میشه خیلی از ام اس میترسم ممکنه اون باشه رفتم دکتر نوار مغز گرفت گفت ک حمله پنیک ولی صورتم مدام اونجوریه
سلام
از نظر فشار خون هم باید چک شوید
علایم عصبی پنیک هم دارید
البته شکل خفیف ان
و نیازز به درمان دارویی دارید