فهرست مطالب
خانمهای زیادی دچار سردرد در دوران پریود میشوند، سردرد پریودی شدیدی که گاهی حتی در زندگی روزمره فرد هم تداخل ایجاد میکنند. میگرن در قاعدگی ممکن است خفیف و با علائمی مثل تحریکپذیری و حساس شدن پستانها همراه باشد. در اینصورت احتمالا فرد دچار سندروم پیش قاعدگی یا پی ام اس (PMS) شده است. همچنین قاعدگی میتواند سردرد میگرنی را در افراد مبتلا به این بیماری تحریک کند. میگرن در قاعدگی ممکن است قبل، حین یا بعد از دوره پریودی ایجاد شود. در این مطلب با ما همراه باشید تا با میگرن در پریودی، علت این سردردها، تفاوت بین سردرد PMS و میگرن آشنا شوید. در صورت نیاز از بهترین دکتر زنان یا ماما در دکترتو نوبت یا مشاوره بگیرید.
سردرد پریودی چیست؟
در طول چرخه قاعدگی، هورمونهای بدن زنان در راستای آمادهسازی بدن برای حاملگی، افزایش و کاهش مییابند. هر دوره پریودی بین ۲۵ تا ۳۰ روز طول میکشد و در این مدت اتفاقات مختلفی از جمله تغییرات هورمونی در بدن رخ میدهد. این تغییرات هورمونی میتواند عوارضی مانند سردرد و میگرن برای خانمها داشته باشد.
استروژن و پروژسترون هورمونهای تنظیمکننده چرخه قاعدگی هستند و میزان این هورمونها روی شدت و میزان وقوع میگرن و سردرد در دوران پریودی تاثیر میگذارد. برای مثال، وقتی میزان استروژن بدن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند، سردرد میگرنی پریودی حاد ایجاد میشود.
متن انگلیسی:
clevelandclinic
«A period headache is a migraine that happens before or during your menstrual cycle.»
ترجمه متن:
«سردرد پریودی نوعی میگرن است که قبل یا حین قاعدگی اتفاق میافتد.»
علائم میگرن قاعدگی چیست؟
خستگی مفرط، درد عضلانی یا درد مفاصل، یبوست، اسهال، تغییرات خلق و خوی و هوسهای غذایی از علائم شایع و معمول قاعدگی هستند که گاهی با علائم میگرن قاعدگی همراه میشوند. علائم شایع میگرن قاعدگی عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- حساسیت به نور و صدا.

سردرد و سرگیجه در پریودی
برهم خوردن تعادل هورمونی در دوران پریودی باعث ایجاد حس ضعف و خستگی شدید در خانمها، سردرد و سرگیجه در پریودی میشود. سرگیجه در پریودی معمولا بلندمدت و طولانی نیست و با دراز کشیدن، نوشیدن آب و مایعات، دمنوش طبیعی و رژیم غذایی سالم برطرف میشود. توجه به تغذیه پریودی هم نقش مهمی در کاهش سردرد و سرگیجه در پریودی دارد. در صورتی که با رعایت این نکات بهبودی در سرگیجه در پریودی ایجاد نشد توصیه میکنیم که به متخصص زنان مراجعه کنید یا از مشاوره تلفنی با متخصص زنان و زایمان دکترتو کمک بگیرید. (علت سردرد و سرگیجه قبل از پریود در ادامه آورده شده است.)
سردرد و حالت تهوع در پریودی
نوسانات هورمونی که علت اصلی میگرن در قاعدگی است گاهی باعث افزایش ترشح بیش از اندازه اسید معده شده و حالت تهوع در پریودی ایجاد میکند. واکنش بدن نسبت به ترشح هورمون پروستاگلاندین باعث ایجاد درد و گرفتگی رحمی و حالت تهوع در پریودی میشود. علت سردرد و حالت تهوع بعد از پریود در ادامهی مطلب و در بخش علتها آمده است.
علت سردرد پریودی چیست؟ (علت سردرد در زمان پریود، قبل و بعد از آن)
هورمونها نقش اصلی را در سردرد پریودی ایفا میکنند، چرا که در واقع این هورمونها هستند که واکنش بدن نسبت به درد را کنترل میکنند. زمانی که سطح استروژن و پروژسترون در بدن نوسان پیدا میکند، بدن خانمها نسبت به سردرد آسیبپذیرتر میشود. زمانی که فرد در آستانه پریودی دچار سردرد میشود، علت این سردرد پریودی به خاطر سندروم پیش از قاعدگی یا میگرن قاعدگی است.
میزان هورمونهای پروژسترون و استروژن در بدن خانمها پیش از شروع پریودی، به پایینترین میزان خود میرسد و ریزش دیوارههای رحم با خونریزی شروع میشود.
از روز سوم، میزان استروژن کمکم زیاد شده تا بدن برای تخمکگذاری آماده شود. روند صعودی افزایش استروژن تا پیش از تخمکگذاری و روز چهاردهم پریودی ادامه دارد. بعد از تخمکگذاری، دوباره سطح هورمون استروژن پایین میآید و هورمون پروژسترون از اواسط هفته سوم چرخه پریودی افزایش مییابد تا دیوارههای رحم ضخیم شده و شرایط برای بارداری احتمالی و نگهداری نطفه آماده شود.
از روز بیستوهشتم به بعد دوباره میزان هورمونها به کمترین سطح خود رسیده و چرخه قاعدگی دوباره شروع میشود. این نوسانات هورمونی در طول دوره پریودی باعث ایجاد سردردهای هورمونی و میگرن قاعدگی میشوند. پزشک همچنین میتواند انجام چکاپ برای سردردهای مزمن، مثلا تست تشخیص میگرن، را برای شما تجویز کند. در این چکاپ تستهای مختلفی انجام میشود تا دلیل سردرد مشخص شود.
سردرد قبل از پریود نشانه چیست؟
سردرد قبل از پریود و سندروم پیش از قاعدگی (pms) پدیده نسبتا رایجی میان خانمها است که یکی از شایعترین علائم سندروم پیش قاعدگی به شمار میآید. سردردهای هورمونی یا میگرن در قاعدگی به خاطر تغییر در میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن بروز میکنند. تغییرات هورمونی روی سروتونین و سایر انتقال دهندههای عصبی مغز تاثیر گذاشته و باعث ایجاد سردرد میشود.
تمام خانمهایی که پریود میشوند دچار افت استروژن و سروتونین پیش از قاعدگی میشوند. در این میان برخی خانمها بیشتر مستعد درد پریود و سردرد ناشی از این افت هورمونی هستند. احتمال ابتلا به علائم PMS و سردرد قبل از پریود در افراد زیر بیشتر است:
- خانمهای بین ۱۸ تا ۲۹ ساله
- افراد دارای سابقه خانوادگی سردردهای هورمونی
- خانمهای در آستانه پیش از یائسگی.
اما نشانههای سردرد قبل پریودی که پیش از شروع دوره قاعدگی ظاهر میشود متفاوت هستند:
- سردرد
- آکنه
- خستگی
- درد مفاصل
- یبوست
- کاهش ادرار
- افزایش اشتها
- گرایش به شکلات، نمک و الکل
- عدم تعادل

درمان سردرد پریود چیست؟ (درمان سریع سردرد پریود)
کمپرس آب سرد یکی از راههای پیشنهادی برای درمان سردرد پریودی قبل از قاعدگی است. برای تسکین میگرن در قاعدگی میتوانید حرکات ورزشی ریلکسکننده و طب سوزنی را امتحان کنید. برای درمان حالت تهوع ناشی از میگرن در قاعدگی میتوان از مسکن و داروهای تریپتان مخصوص دردهای میگرنی استفاده کرد. برای درمان سردرد پریودی بعد از قاعدگی هم خوابیدن و استراحت، کمپرس سرد، مسکنهایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن، نوشیدن مایعات و مواد غذایی حاوی آهن توصیه میشود. راهکارهای درمان میگرن در قاعدگی شامل این موارد میشوند:
- درمان کم خونی
- استفاده از داروهای مسکن
- مصرف ویتامین و مکملها
- ماساژ درمانی
- کمپرس آب سرد
- استراحت کافی
- حذف فستفودها، پنیر، چیپس، شکلات و غذاهای آماده در دوران پریودی
- حفظ تعادل قند
- ورزشهای سبک
- حذف سیگار
- طب سوزنی
- پرهیز از تنش و اضطراب.
درمان خانگی سردرد پریودی چیست؟ (درمان خانگی میگرن قاعدگی)
روشهای درمان خانگی میگرن در قاعدگی برای کنترل نوسانات هورمونی و تسکین درد شامل این موارد میشوند:
- سرما درمانی مثل استفاده از کیسه آب سرد یا کیسه یخ که التهاب را کم کرده و حس درد را تسکین میدهد.
- تمرینات ورزشی آرامبخش مثل مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق که باعث تسکین و شل شدن عضلات شده و نشانههای سردرد را بهبود میبخشند.
- کم خوابی باعث تشدید سردرد پریودی میشود. حداقل هشت ساعت خواب و استراحت کافی در دوران قاعدگی برای تسکین میگرن در قاعدگی توصیه میگردد.
بهترین قرص برای میگرن قاعدگی چیست؟ (دارو درمان قطعی میگرن قاعدگی است؟)
برای مدیریت میگرنهای قاعدگی، چندین روش و داروی مؤثر وجود دارد. مصرف مسکنهای معمولی (مسکن برای میگرن قاعدگی) مانند ایبوپروفن و آسپیرین در شروع علائم میتواند مفید باشد، اما استفاده طولانیمدت از آنها ممکن است به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو و مشکلات گوارشی منجر شود. داروهای تجویزی مانند تریپتانها (مثلاً سوماتریپتان و ریزاتریپتان) نیز بسیار مؤثر هستند.
درمانهای هورمونی مانند استفاده از ضدبارداریهای ترکیبی میتواند سطح استروژن را پایدار کرده و دفعات میگرنهای قاعدگی را کاهش دهد. در موارد شدیدتر، داروهای پیشگیرانهای مانند بتا بلاکرها، ضدافسردگیها و داروهای ضدتشنج میتوانند به کاهش تعداد و شدت حملات کمک کنند.
بهترین دمنوش برای سردرد پریودی چیست؟
دمنوش بابونه بهترین راهکار برای درمان میگرن در قاعدگی است که اضطراب، تنش و بیخوابی دوران قاعدگی را هم کاهش میدهد. خاصیت ضدالتهابی بابونه، میگرن در قاعدگی را تسکین میدهد.

درمان میگرن قاعدگی با طب سنتی چیست؟
علاوه بر روشهای معمول درمان سردرد قاعدگی، طب سنتی هم راهکارهای مختلفی برای کاهش درد میگرن در قاعدگی دارد، البته توصیه میکنیم که پیش از استفاده از روشهای پیشنهادی درمان میگرن در قاعدگی در طب سنتی حتما با پزشک خود مشورت کنید، چرا که ممکن است مصرف برخی داروهای طب سنتی با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند. طب سنتی مصرف داروی گیاهی برای میگرن قاعدگی را توصیه میکند:
- بابونه گاوی (بابونه کبیر)
- سوسن عنبر یا نعنا فلفلی
- پوست درخت بید
- گیاه بابا آدم جنگلی
- زنجبیل
- روغن اسطوخودوس
- کافئین
- سنبل الطیب
- زیرفون
- تخم گشنیز
- گالتریا
- اوودیا
انواع سردرد پریودی کدامند؟
نوسانات هورمونهای داخلی بدن خانمها به خصوص هورمونهای استروژن و پروژسترون باعث ایجاد انواع الگوهای میگرن در قاعدگی میشوند. میگرن در قاعدگی معمولا دو روز پیش از شروع دوره، حین دوره یا سه روز بعد از پایان پریودی روی میدهند.
سردرد قبل از پریود و سردرد در طول پریودی (میگرن قاعدگی)
معمولا چند روز پیش از دوره قاعدگی، میزان استروژن در بدن خانمها پایین میآید و باعث ایجاد سردردهای میگرنی در طول دوره یا حتی قبل از پریودی میشود. میگرن قاعدگی شباهت زیادی با میگرن معمولی دارد و فرد با علائم زیر مواجه میشود:
- حالت تهوع
- استفراغ
- حساسیت به نور و صدا
- درد شدید در یک سمت سر.
سردرد بعد از پریود
کم آبی بدن، عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی، و استرس از جمله علل اصلی ایجاد این نوع میگرن در قاعدگی هستند، البته تغییرات هورمونی و میزان پایین آهن دو علت اصلی سردرد بعد از پریود محسوب میشوند.

سردرد تخمک گذاری برای چیست؟
سردرد تخمک گذاری قبل یا زمان تخمک گذاری زنان روی میدهد. درواقع، زمانی که تخمدان آماده لقاح باشد، تخمک آزاد میکند که نشانه شروع «پنجره باروری» است. تخمکگذاری تقریبا ۱۴ روز بعد از اولین روز پریود اتفاق میافتد. علت اصلی سردرد تخمکگذاری همان هورمونها هستند. افزایش سطح استروژن باعث ایجاد سردرد تخمکگذاری میشود.
تفاوت سردرد هورمونی با سردرد پریودی چیست؟
نوسانات هورمونی علت اصلی سردرد هورمونی و میگرن در قاعدگی هستند، اما شدت و علائم این سردردها در خانمها متفاوت است. سردرد هورمونی به شکل دردهای ضربانی خفیف تا متوسط است، اما معمولا زندگی فرد از حالت روتین و عادی خارج نمیشود.
اما میگرن قاعدگی که بر اساس آمار نزدیک به ۶۰ درصد خانمها را تحت تاثیر قرار داده میتواند باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد شود.
میگرن قاعدگی با ضربان شدید از یک طرف پیشانی شروع شده و به سمت دیگر حرکت میکند. گاهی شدت سردرد پریودی به حدی است که باز نگه داشتن چشمها، کار کردن یا حتی فکر کردن را سخت میکند.
تفاوت سردرد پریودی و علائم بارداری (سردرد قبل از پریود نشانه بارداری است؟)
میگرن در قاعدگی با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه است، اما اگر سردرد با علائم اولیه زیر همراه باشد میتواند از علائم بارداری باشد:
- حالت تهوع
- گرفتگی خفیف عضلانی
- خستگی
- تکرر ادرار
- نوسانات اخلاقی
- افزایش حس بویایی
- نفخ و یبوست
- ترشحات غیر نرمال
- مدفوع تیره یا بزرگتر
- حساس شدن سینهها.
علائم | پیشگیری | درمان |
---|---|---|
حالت تهوع | ورزش سبک | مسکنها |
استفراغ | خواب کافی | تریپتانها |
حساسیت به نور | پرهیز از استرس | هورموندرمانی |
سردرد شدید | حذف غذاهای تحریککننده | داروهای پیشگیرانه |
سرگیجه | تغذیه مناسب (وقتی پریودیم چی بخوریم) | کمپرس سرد |
تغییرات خلق و خو | عدم گرسنگی طولانی | داروهای ضدتهوع |
راهی برای پیشگیری از سردرد پریودی وجود دارد؟
روشهای پیشگیری از میگرن در قاعدگی عبارتاند از:
- ورزشهای سبک مثل پیادهروی، دوچرخهسواری یا شنا
- نداشتن استراحت باعث ایجاد سردردهای میگرنی میشود. بنابراین توصیه میشود که در دوران پریودی هشت ساعت در شبانهروز خواب داشته باشید.
- پرهیز از استرس
- حذف غذاهایی که باعث سردرد میشوند مثل کافئین، الکل، گوشتهای فرآوری شده، پنیر و شکلات.
- گرسنگی از دیگر عوامل ایجاد سردرد است. توصیه میشود در دوران پریودی زیاد گرسنه نمانید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر شما هم جزء آن دسته از خانمهایی هستید که پیش از شروع دوران پریودی سردرد شدید یا خفیف میگیرید، باید بگوییم که تنها نیستید. این سردردها معمولا به خاطر تغییرات در میزان هورمونها و انتقالدهندههای عصبی ظاهر میشوند. هورمونها نقش کنترلکننده واکنش درد در بدن را دارند و وقتی سطح هورمونها در طول دوره پریودی دچار نوسان میشود سردرد تحریک میشود.
نوسانات هورمونی، تخمکگذاری و ریزش دیواره رحم باعث ایجاد سردرد در این دوره میشود. سردردهایی که قبل، در خلال یا بعد از قاعدگی روی میدهند به خاطر سندروم پیش قاعدگی یا pms هستند که به آنها میگرن قاعدگی میگویند.
برای درمان میگرن در قاعدگی میتوانید از مسکنها، روشهای خانگی و دمنوشهای گیاهی استفاده کنید. تغذیه در دوران پریود اهمیت زیادی در بهبود درد پریود دارد. بهتر است سری به دکترتو بزنید و از لیست بهترین پزشکان زنان زایمان یا دکتر زنان آنلاین و بهترين دكتر مغز و اعصاب یا دکتر مغز و اعصاب آنلاین نوبت بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقت بخیر
من توی دوره pmsهستم سه روزه سر درد شدید دارم همراه حالت تهوع دستو پاهامم یخ میکنه انگار خون به دستو پام نمیرسه امروز پریود شدم ولی فقط لکه های قهوه ای ازم میاد دلیلیش چیه؟
سلام! علائمی که شما تجربه میکنید مانند سردرد شدید، حالت تهوع و یخ کردن دست و پا میتوانند ناشی از تغییرات هورمونی در دوره PMS باشند. این علائم معمولاً به دلیل نوسانات هورمونهای استروژن و پروژسترون در این دوره ایجاد میشوند. لکههای قهوهای به جای خونریزی کامل در روز اول پریود نیز میتوانند طبیعی باشند و به این دلیل باشد که خون کمی دیرتر شروع به خارج شدن میکند یا خون قدیمیتری است که در داخل رحم جمع شده. اگر این علائم ادامهدار باشد یا نگرانی بیشتری دارید، مشاوره با پزشک برای بررسی دقیقتر پیشنهاد میشود.
متخصص زنان و زایمان
سلام وقتتون به شادی. از روز سوم پریودم سردردم عصر شروع میشه قسمت راست پیشانیم به قدرت درد میکنه که همراه با حالت تهوع . داروی نوافن میخورم یکی جواب نمیده مجبورم ۲ تا بخورم تا خوابم بگیره بهتر بشم .
صبح خوب تا عصر دوباره سر دردم شروع میشه الان به چه دکتری مراجعه کنم ممنونم از راهنماییتون
سلام! با توجه به علائمی که توصیف کردید، ممکن است دچار سردردهای میگرنی باشید که به طور خاص در زمان قاعدگی تشدید میشود. پیشنهاد میکنم به یک متخصص نورولوژی (پزشک اعصاب) مراجعه کنید تا بررسی دقیقتری روی علائم شما انجام دهد و در صورت لزوم درمان مناسب مانند داروهای پیشگیریکننده یا مسکنهای قویتر تجویز کند.
متخصص مغزواعصاب