چرا پروستات بزرگ میشود و روش درمان آن چیست؟

پروستات بزرگ یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یک بیماری رایج در مردان به‌خصوص مردان میانسال و مسن است که با رشد غیر سرطانی غده پروستات مشخص می‌شود و می‌تواند مشکلات ادراری ایجاد کند.​ علل بزرگ شدن پروستات معمولا تغییرات هورمونی، افزایش سن و ژنتیک هستند. گزینه‌های درمانی نیز از تغییرات سبک زندگی و دارو درمانی تا عمل جراحی متفاوت است. اگر علائمی مانند کاهش جریان ادرار یا درد زیر شکمی دارید و به بزرگی پروستات شک کردید، حتما به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با پزشکان سراسر کشور برای شما فراهم شده است. در ادامه این مطلب همراه مجله سلامت دکترتو باشید تا به بررسی دقیق علائم و روش تشخیص پروستات بزرگ بپردازیم.

پروستات بزرگ یا هیپرپلازی خوش‌ خیم پروستات

برای بسیاری از مردان، رشد غده پروستات بخشی طبیعی از افزایش سن است. پروستات یک اندام کوچک به اندازه‌ی گردو است که زیر مثانه قرار دارد. این اندام اطراف مجرای ادرار یا میزراه (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن حمل می‌کند) را احاطه کرده است. پروستات مایعی را تولید می‌کند که قسمتی از مایع منی را تشکیل می‌دهد و در تغذیه‌ی اسپرم نقش دارد.

هنگامی که سلول‌های غده پروستات شروع به تکثیر می‌کنند، پروستات رشد می‌کند. اندازه پروستات در نوجوانی ۲ برابر می‌شود و سپس تا آخر عمر رشد می‌کند. پروستات بزرگ شده را هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) می‌نامند. هیپرپلازی خوش خیم پروستات به مجرای ادراری فشار وارد می‌کند و می‌تواند جریان ادرار را محدود یا قطع کند. این بیماری نیمی از مردان را از سن ۶۰ تا ۸۵ سالگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگرچه این بیماری خوش خیم است اما درمان نکردن آن می‌تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد.

عکس پروستات بزرگ شده

پروستات غده‌ای برون‌ریز به اندازه گردو است که در زیر مثانه واقع شده و مجرای ادرار را احاطه کرده است. هنگامی‌که غده پروستات بزرگ می‌شود، مجرای ادرار را فشرده‌تر می‌کند و مانع از جریان ادرار می‌شود. این اتفاق معمولا به‌دنبال تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.

فرق پروستات بزرگ با سرطان پروستات چیست؟

پروستات بزرگ یا BPH یک بیماری خوش خیم و غیر سرطانی است و معمولا به دلیل افزایش سن ایجاد می‌شود. سرطان پروستات شامل رشد سلول‌های بدخیم است و می‌تواند علائم ادراری مشابهی با پروستات بزرگ شده داشته‌باشد اما یک وضعیت جدی است که نیاز به مدیریت و درمان سریع دارد.

متن انگلیسی:
Benign prostatic hyperplasia, a noncancerous enlargement of the prostate gland, is the most common benign tumor found in men.
ترجمه فارسی:
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (بزرگ شدن غیر سرطانی غده پروستات) شایع‌ترین تومور خوش خیم در مردان است.

به نقل از سایت hopkinsmedicine

علائم بزرگ شدن پروستات

بزرگی پروستات در همه‌ی مردان علائم ایجاد نمی‌کند اما در برخی افراد همزمان با رشد پروستات، مجرای ادرار فشرده شده و مانع از خروج ادرار از مثانه به خارج از بدن می‌شود. در برخی موارد، علائم در طول زمان به‌تدریج بدتر می‌شود و در برخی موارد نیز علائم خودبه‌خود بهبود می‌یابند. اندازه‌ی پروستات لزوما میزان شدت علائم را تعیین نمی‌کند اما می‌تواند با موارد زیر همراه باشد؛

• مشکل در تخلیه ادرار
• خروج قطره‌ای ادرار و کاهش جریان ادرار
• دفع ادرار سخت
• احتباس ادرار
• تکرر ادرار
• بی اختیاری ادرار
• شب ادراری
• ایجاد سنگ‌ مثانه
• هماچوری یا وجود خون در ادرار
• مشکلات کلیوی
• عفونت مجاری ادراری (UTI)

علت پروستات بزرگ: بزرگ شدن پروستات نشانه چیست؟

ممکن است افزایش سن مردان باعث بهم‌خوردن تعادل هورمون‌های جنسی و پروستات بزرگ شود. با آغاز بلوغ، اندازه‌ی پروستات دو برابر می‌شود و در ۲۵ سالگی، دوباره شروع به رشد می‌کند. در بیشتر مردان، رشد پروستات با افزایش سن به آرامی ادامه می‌یابد و در برخی موارد، رشد آن پس از ۵۰ سالگی باعث ایجاد علائم بزرگی پروستات می‌شود.

عوامل خطر افزایش‌دهنده اندازه غده‌ی پروستات عبارت‌اند از:

• افزایش سن: مردان جوان‌تر از ۴۰ سال به ندرت علائم و نشانه‌های هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات را تجربه می‌کنند.
• سابقه‌ی خانوادگی: سابقه‌ی بیماری BPH یا پروستات بزرگ در افراد درجه یک خانواده مانند پدر یا برادر
• دیابت و بیماری قلبی: ممکن است خطر ابتلا به پروستات بزرگ را افزایش دهند.
• سبک زندگی غلط و چاقی: اضافه وزن می‌تواند خطرپروستات بزرگ را به شدت افزایش دهد.

آیا شما هم علائم بزرگ شدن پروستات را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

متخصص اورولوژیست

علت بزرگ شدن پروستات در جوانی چیست؟

اگرچه BPH در مردان جوان نادر است اما می‌تواند اتفاق بیفتد. علل بزرگی پروستات در جوانی شامل عفونت‌های دستگاه ادراری، التهاب یا ناهنجاری‌های آناتومیک هستند. بیماری‌هایی مانند پروستاتیت نیز ممکن است افراد جوان را تحت تاثیر قرار دهد.

تشخیص هیپرپلازی خوش‌ خیم پروستات (BPH): از کجا بفهمیم پروستات بزرگ شده است؟

برای تشخیص بزرگی پروستات، پزشک سوالات دقیقی از علائم شما می‌پرسد و انجام معاینه‌ی فیزیکی را شروع می‌کند. آزمایش‌های اولیه بزرگی پروستات شامل موارد زیر است:

• معاینه‌ی مقعد با انگشت: پزشک پس از پوشیدن دستکش، انگشت خود وارد مقعد می‌کند تا میزان بزرگی پروستات و وجود توده، نقاط سخت و نامنظم در پروستات را بررسی کند.
• آزمایش ادرار: بررسی نمونه‌ی ادرار می‌تواند به جلوگیری از عفونت و دیگر بیماری‌هایی که می‌توانند علائم مشابه بزرگی پروستات ایجاد کنند، کمک کند.
• آزمایش خون: نتایج حاصل از آزمایش خون می‌تواند مشکلات کلیوی را مشخص کند.
• آزمایش آنتی‌ژن پروستات (PSA): پی اس آی (PSA) ماده‌ای است که در پروستات تولید می‌شود. هنگامی که پروستات بزرگ می‌شود، سطح PSA افزایش می‌یابد.
• تست جریان ادرار: فرد باید در ظرفی متصل به دستگاه خاصی ادرار کند تا دستگاه قدرت و مقدار جریان ادرار را اندازه گیری کند.
• آزمایش حجم ادرار باقی مانده: این تست با استفاده از سونوگرافی یا با قرار دادن یک کاتتر در مثانه پس از ادرار کردن، برای اندازه‌گیری میزان ادرار در مثانه انجام می‌شود.
• ثبت دفعات و میزان ادرار در ۲۴ ساعت: برای بررسی اینکه چقدر در طول روز و همچنین شب دستشویی می‌روید.
• سونوگرافی یا سیستوسکوپی: ارزیابی اندازه و شکل پروستات، با سونوگرافی شکمی یا سونوگرافی مقعدی یا سیستوسکوپی موثرتر است.
• آزمایش اورودینامیک و اندازه‌گیری فشار جریان ادرار: یک کاتتر از طریق مجرای ادرار به داخل مثانه وارد می‌شود سپس به آرامی آب در مثانه تزریق می‌شود. پزشک می‌تواند فشار مثانه و عملکرد عضلات مثانه را اندازه‌گیری کند.
• بیوپسی پروستات: برای تشخیص سرطان پروستات، با کمک سونوگرافی داخل مقعدی، سوزن نمونه‌برداری وارد پروستات می‌شود و از بافت پروستات بیوپسی گرفته می‌شود.
• سیستوسکوپی: سیستوسکوپ دستگاه انعطاف‌پذیر و مجهز به دوربین و پروژکتور کوچکی در انتهای آن است که از طریق سوراخ خروجی آلت تناسلی به داخل مجرای ادرار وارد می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد داخل مجرای ادرار و مثانه را ببیند. قبل از انجام این آزمایش بی‌حسی موضعی تزریق خواهد شد.

درمان پروستات بزرگ: آیا بزرگی پروستات درمان دارد؟

درمان پروستات بزرگ با تغییر سبک زندگی مانند کاهش مصرف مایعات، کافئین و الکل آغاز می‌شود. زمانی‌که علائم ادامه داشته‌باشند، ممکن است دارو درمانی یا جراحی توصیه شود.

علائم	علت	درمان
مشکل در تخلیه ادرار	افزایش سن	برداشتن پروستات
خروج قطره‌ای ادرار و کاهش جریان ادرار	دیابت	جراحی بزرگی پروستات با لیزر
دفع ادرار سخت	بیماری قلبی	ورزش برای پروستات بزرگ شده
احتباس ادرار	سبک زندگی ناسالم	درمان بزرگی پروستات با ماساژ

برداشتن پروستات

برداشتن پروستات، روش خوبی برای رفع دائمی علائم بزرگی پروستات است. پس از بیهوش کردن بیمار، پزشک به‌وسیله‌ی لوله‌ی نازکی که مجهز به دوربین و پروژکتور کوچکی در انتهای آن است، وارد پیشابراه شده و کل پروستات به جز لایه‌ی پوششی خارجی آن را خارج می‌کند. این روش معمولا علائم را به‌سرعت از بین می‌برد و در بیشتر بیماران بعد از عمل، جریان ادرار مانند قبل می‌شود. بعد از برداشتن پروستات برای تخلیه ادرار از مثانه، به‌طور موقت در مجرای ادرار کاتتر قرار داده می‌شود.

برش پروستات

لوله‌ی نازکی که مجهز به دوربین و پروژکتور کوچک است، وارد پیشابراه می‌شود. پزشک چند برش در بافت پروستات ایجاد می‌کند تا مجرای ادرار بازتر شود و خروج ادرار به‌راحتی انجام شود. در مواردی که اندازه‌ی پروستات کوچک تا متوسط باشد یا فرد دارای بیماری و مشکلی باشد که نتواند جراحی کند، برش پروستات از طریق پیشابراه گزینه‌ی مناسبی است.

ترموتراپی (گرما‌درمانی) مایکروویو

پزشک متخصص الکترود مخصوصی را از طریق مجرای ادرار به داخل پروستات وارد می‌کند. انرژی مایکروویو الکترود، بخش داخلی غده‌ی پروستات را از بین می‌برد و آن را کوچک‌تر می‌کند تا خروج ادرار آسان‌ شود. ترموتراپی فقط تا حدی نشانه‌های فرد را کاهش می‌دهد و بهبود آن کمی زمان‌بر است. این جراحی در مواردی که پروستات به میزان کمی بزرگ‌شده و در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا ممکن است درمان مجدد لازم داشته‌باشد.

جراحی بزرگی پروستات با لیزر

لیزر با انرژی بالا، بافت پروستات را تخریب می‌کند. لیزر درمانی پروستات علائم را به‌طور کلی از بین می‌برد و نسبت به روش‌های ‌جراحی غیر لیزری عوارض جانبی کم‌تری دارد. روش لیزر درمانی در بیمارانی استفاده می‌شود که به علت مصرف داروهای کاهنده‌ی فشارخون، امکان انجام سایر روش‌های جراحی پروستات را ندارند.

انسداد جریان خون پروستات

در این روش تجربی، عروقی که به پروستات خون‌رسانی می‌کنند به‌صورت انتخابی مسدود می‌شوند و اندازه‌ی پروستات کاهش می‌یابد. نتایج بلند مدت در مورد اثربخشی این روش در دسترس نیست.

پروستاتکتومی یا جراحی برداشتن پروستات (درمان قطعی بزرگ شدن پروستات)

در پروستاتکتومی، جراح در قسمت پایینی شکم برشی ایجاد می‌کند تا به پروستات دسترسی داشته‌باشد و بافت آن‌ را حذف کند. این روش به‌صورت لاپاراسکوپیک یا عمل باز انجام می‌شود. پروستاتکتومی معمولا زمانی انجام می‌شود که اندازه‌ی پروستات بسیار بزرگ شده و به مثانه آسیب وارد می‌کند. پروستاتکتومی معمولا نیاز به بستری شدن کوتاه مدت در بیمارستان دارد و گاهی در طول جراحی، فرد به انتقال خون نیاز پیدا می‌کند.

درمان بزرگی پروستات با ماساژ

ماساژ پروستات به آزاد شدن مایعات از مجاری پروستات کمک می‌کند. پزشک ممکن است این مایع را با میکروسکوپ مطالعه کند تا پروستاتیت و سایر بیماری‌های پروستات را تشخیص دهد. ممکن است با صلاحدید پزشک، ماساژ پروستات را برای کمک به درمان علائم پروستاتیت و بزرگ‌ شدن پروستات امتحان کنید.

قرص و دارو برای پروستات بزرگ

مسدود کننده‌های آلفا رایج‌ترین داروهایی هستند که پزشک متخصص برای کاهش انقباض عضلات گردن پروستات تجویز می‌کند. سایر قرص و دارو برای پروستات بزرگ عبارت است از؛

• فیناستراید
• آلفوزوسین
• تامسولوزین
• ترازوسین
• سیلودوسین
• پرازوسین
• دوکازوسین
• دسموپرسین
• دوتاسترید
• تادالافیل

رژیم غذایی پروستات بزرگ: برای درمان بزرگی پروستات چه بخوریم؟

غذاهای مفید برای پروستات بزرگ شده شامل ماهی قزل آلا و ماهی خال مخالی، اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. انواع میوه و سبزیجات و آجیل و دانه‌ها که سرشار از روی و چربی سالم هستند هم توصیه شده است.

خوراکی مضر برای پروستات نیز مصرف زیاد گوشت قرمز، محصولات لبنی و کافئین و الکل است. این مواد غذایی باعث افزایش دفع ادرار و تحریک مثانه می‌شوند.

غذاهای مفید	غذاهای مضر
میوه و سبزیجات	گوشت قرمز
ماهی	کافئین
انواع توت‌ها مانند توت فرنگی و بلوبری	غذاهای سرخ‌شده
مرکبات	نوشابه گازدار
دانه کدو تنبل	نوشیدنی الکلی

ورزش برای پروستات بزرگ شده

فعالیت بدنی می‌تواند علائم بزرگی پروستات را کاهش دهد. تمرینات توصیه شده شامل موارد زیر هستند:

• پیاده‌روی
• دوچرخه‌سواری
• شنا
• تمرینات کگل: تقویت عضلات کف لگن برای بهبود کنترل مثانه

بهترین روش جراحی پروستات بزرگ چیست؟ از متخصص بپرس.

دکتر جراحی برداشتن پروستات

عوارض پروستات بزرگ: بزرگ شدن پروستات چه خطری دارد؟

پروستاتی که بزرگ شده باعث تنگ شدن مجرای ادرار (میزراه) می‌شود و می‌تواند عوارضی مانند قطع ناگهانی ادرار را ایجاد کند. این اتفاق دردناک است و در بعضی مردان نیاز به جراحی دارد. سایر عوارض هیپرپلازی خوش‌ خیم پروستات عبارت است از:

• عفونت دستگاه ادراری (UTI): ادرار باقی‌مانده در مثانه، منبعی برای رشد میکروب‌ها است.
• سنگ مثانه: تخلیه‌ی ناکامل مثانه باعث رسوب مواد موجود در ادرار و تولید سنگ در مثانه می‌شود.
• آسیب به مثانه: هنگامی که مثانه به طور کامل تخلیه نشود می‌تواند در طول زمان کشیده و ضعیف شود.
• آسیب کلیوی: احتباس ادراری فشار داخل مثانه را افزایش می‌دهد و باعث آسیب مستقیم به کلیه‌ها و انتقال عفونت‌های مثانه به کلیه‌ها می‌شود.
• انزال رتروگراد (رو به عقب): مایع منی در زمان انزال به جای خروج از آلت تناسلی، به سمت مثانه پس‌زده می‌شود.

پیشگیری از بزرگ شدن پروستات

بهترین راه پیشگیری از بیماری‌های پروستات، بررسی‌های منظم پزشکی و معاینه‌ دقیق پروستات به‌صورت سالانه است. نکاتی که می‌توانید رعایت کنید تا بزرگی پروستات در زندگیتان کم‌تر مشکل ایجاد کند عبارت است از:

• محدود کردن مصرف نوشیدنی در شب، یک تا دو ساعت قبل از خواب
• محدود کردن مصرف کافئین و الکل
• کاهش مصرف آنتی‌هیستامین‌ (باعث انقباض عضلات اطراف مجرای ادرار که جریان ادرار را کنترل می‌کنند، می‌شود)
• زمانی که احساس ادرار می‌کنید برای رفتن به دستشویی تعلل نکنید.
• تنظیم دفعات ادرار کردن: به‌طور مثال هر ۴ تا ۶ ساعت در طول روز ادرار کنید تا مثانه استراحت کند.
• پیروی از رژیم غذایی سالم: چاقی با بزرگی پروستات رابطه‌ی مستقیمی دارد.
• از ورزش غافل نشوید.
• بدنتان را گرم نگه دارید.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۳۶۴۴ نظر)

دکتر مهدی قاضی

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۱۱۲۷ نظر)

دکتر سید ناصر سید اسماعیلی

فلوشیپ جراحی لاپاروسکوپی کلیه، مجاری ادراری و تناسلی (اندویورولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۴ (۹۳۶ نظر)

دکتر محمدرضا جعفری

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

۴.۷ (۷۹۶ نظر)

دکتر محمدحسن دهقانی فیروزآبادی

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

۴.۶ (۸۱۸ نظر)

دکتر محمد ناتمی

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

۴.۴ (۸۱۶ نظر)

دکتر مسعود صالحی

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) یا پروستات بزرگ نوعی بیماری مردانه است که می‌تواند روی نحوه ادرار یا رابطه جنسی تأثیر بگذارد. این بیماری به دلیل رشد بافت غده پروستات در مردان بالای ۵۰ سال ایجاد می‌شود (در جوانان هم ممکن است اتفاق بیفتد). بزرگی پروستات سرطان نیست و معمولا تهدید جدی برای سلامت فرد ایجاد نمی‌کند. اگر علائم بزرگی پروستات را دارید، حتما به دکتر اورولوژیست مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با بهترین پزشکان برای شما فراهم شده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!