فهرست مطالب
چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد که هر کدام به روشهای مختلف بر سلولهای خونی تأثیر میگذارند. انواع مزمن لوسمی معمولاً افراد میانسال تا مسنتر را تحت تأثیر قرار میدهند، در حالی که انواع حاد آن بیشتر کودکان و بزرگسالان جوان را تحت تأثیر قرار میدهند.
انواع سرطان خون یا همان لوسمی بر اساس نوع گلبولهای سفید تحت تاثیر و سرعت پیشرفت بیماری طبقهبندی میشود. همانطور که گفتیم چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد، اما برخی از انواع نادر این بیماری هم موجود هستند که ممکن است افرادی را تحت تاثیر قرار دهند. در ادامه تمامی این موارد را بررسی خواهیم کرد.
سیستم دکترتو مجهز به مشاوره آنلاین و تلفنی و نوبت دهی مطب است تا شما عزیزان بتوانید در رابطه با سرطان خون با بهترین دکتر انکولوژی و متخصص خون مشاوره کنید و در صورت نیاز از آنها نوبت بگیرید.
سرطان خون چیست؟
لوسمی به وجود سرطان در بافتهای خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی اشاره دارد. سرطان خون معمولا گلبولهای سفید را درگیر میکند. گلبولهای سفید خون شما جنگندههای قدرتمندی با عفونت هستند. آنها معمولاً رشد میکنند و به روشی منظم تقسیم میشوند، زیرا بدن شما به آنها نیاز دارد. اما در افراد مبتلا به سرطان خون، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید میکند که به درستی عمل نمیکنند.
درمان لوسمی بسته به نوع لوسمی و سایر عوامل میتواند پیچیده باشد، اما استراتژیها و منابعی وجود دارد که میتواند به موفقیت درمان شما کمک کند. در این مطلب تمرکز ما بر معرفی انواع سرطان خون خواهد بود. اگر نیازمند اطلاعات بیشتری در مورد علل، علائم یا روشهای درمان هستید، بهترین مطلب سرطان خون را در مجله سلامت دکترتو مطالعه کنید.
چهار نوع اصلی سرطان خون
در این بخش انواع اصلی سرطان خون را با نگاهی مختصر به راههای درمان آنها بررسی خواهیم کرد. در بخشی دیگر انواع نادر را به شما معرفی خواهیم کرد.
۱. لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) یکی از انواع سرطان خون
سرطان خون میلوژن مزمن یا میلوئیدی مزمن در مغز استخوان شما شروع میشود و تعداد غیرطبیعی بالایی از گلبولهای سفید خون ناسالم به نام گرانولوسیت را ایجاد میکند.
این بیماری لوسمی مزمن گرانولوسیتی (یا میلوئیدی) نیز نامیده میشود. لوسمی میلوئیدی تا حدی به جهشهای ژنی به نام کروموزوم های فیلادلفیا نسبت داده میشود. این نوع سرطان خون در بزرگسالان میانسال شایع و در کودکان نادر است. طبق گفته healthline، در رابطه با لوسمی میلوئیدی مزمن:
تخمین زده شده است که تقریبا ۱۵% از موارد لوسمی در بزرگسالان از این نوع لوسمی میلوئیدی مزمن است.
با پیشرفت CML، گرانولوسیتها مغز استخوان و خون شما را اشغال میکنند به طوری که جایی برای گلبولهای قرمز، پلاکتها یا گلبولهای سفید سالم باقی نمیماند. برخی از علائم اولیه لوسمی میلوئیدی مزمن عبارتاند از:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تعریق شبانه
- تب
- درد زیر قفسه سینه چپ شما.
در برخی افراد، سرطان خون میلوژن مزمن اصلا هیچ علامتی ایجاد نمیکند.
درمان لوسمی میلوئیدی مزمن
یکی از حوزههای امیدوارکننده درمان CML شامل درمانهای هدفمندی است که جهشهای غیر طبیعی کروموزوم فیلادلفیا را درمان میکنند. محققان دریافتهاند که درمانهای هدفمند میتوانند به افراد مبتلا به لوسمی میلوژن کمک کنند تا تقریبا یک «زندگی طبیعی» داشته باشند.

۲. لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL) یکی از انواع سرطان خون
سرطان خون لنفوسیتی مزمن نیز همانند مورد قبلی در مغز استخوان رخ میدهد که منجر به تولید لنفوسیتهای بسیار زیاد، نوع دیگری از گلبولهای سفید خون میشود. همانند سرطان خون میلوئیدی مزمن، CLL هم تمایل دارد در بزرگسالان میانسال رخ دهد و یکی از شایعترین انواع سرطان خون در بزگسالان است. سرطان خون لنفوسیتی مزمن در کودکان نادر است. بر خلاف سرطان میلوئیدی مزمن، CLL به کندی توسعه مییابد. برخی از علائم این نوع سرطان خون عبارتاند از:
- تورم غدد لنفاوی
- ضعف یا خستگی مفرط
- کبودی یا خونریزی آسان.
ممکن است تا زمانی که لوسمی لنفوسیتی مزمن به مرحله بعدی نرسد، علائمی را تجربه نکنید.
درمان سرطان خون لنفوسیتی مزمن
در موارد اولیه لوسمی لنفوسیتی نیز از درمانهای هدفمند استفاده میشود.تحقیقات نشان داده است که درمانهای ترکیبی ممکن است در مقایسه با استفاده از یک درمان هدفمند در یک زمان موثرتر باشند.
یکی دیگر از درمانهای بالقوه در آینده ممکن است شامل استفاده از گیرنده آنتی ژن کایمریک (CAR) سلول T باشد. این نوع ایمونوتراپی سلولهای سالم را به گونهای تغییر میدهد که ممکن است به طور موثرتری به سلولهای سرطانی حمله کنند. محققان همچنین در حال بررسی امکان درمانهای هدفمند اضافی برای کمک به درمان سرطان خون لنفوسیتی هستند.

۳. لوسمی میلوئیدی حاد (AML) یکی از انواع سرطان خون
سرطان خون حاد میلوئیدی (AML) که با نامهای لوسمی حاد میلوژن، لوسمی میلوبلاستیک حاد، لوسمی حاد گرانولوسیتی یا لوسمی غیر لنفوسیتی حاد نیز شناخته میشود، به سریع رشد سرطان خون و مغز استخوان گفته میشود. این سرطان شایعترین انواع سرطان خون حاد است و عموما بزرگسالان میانسال (بالای ۶۵ سال) را درگیر میکند و در مردان شایعتر است. البته این نوع سرطان خون در کودکام هم نسبتا شایع است و دومین سرطان خون شایع در کودکان و نوجوانان به شما میآید.
این بیماری همانند سرطان خون لنفوسیتی حاد (که در ادامه بررسی خواهیم کرد) باعث میشود که مغز استخوان تعداد بیش از حد گلبولهای سفید غیرطبیعی تولید کند. این تولید غیرطبیعی سلولهای خونی سالم را جمع کرده و بر توانایی بدن برای مبارزه با عفونتها تاثیر میگذارد. برخی از علائم این نوع سرطان خون ممکن است شبیه به آنفولانزا باشد، مانند:
- تب
- خستگی
- تعریق شبانه
- کبودی
- خونریزی آسان
- کاهش وزن.
آزمایش خون و آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی از جمله آزمایشاتی است که ممکن است برای تشخیص این سرطان انجام شود.
این نوع حاد از سرطان خون یعنی AML مانند ALL در کودکان هم شیوع بالایی دارد. علائم شایع آن تب، خستگی، تعریق شبانه، کبودی و خونریزی آسان و کاهش وزن است.
درمان لوسمی میلوئید حاد
سرطان خون میلوئید حاد یکی از شایعترین انواع سرطان خون است و معمولا با روشهای زیر تحت درمان قرار میگیرد:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- پیوند سلولهای بنیادی
- درمان هدفمند.
۴. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) یکی از انواع سرطان خون
لوسمی لنفوسیتی حاد زمانی ایجاد میشود که تغییرات در DNA (جهش) باعث شود مغز استخوان تعداد زیادی لنفوسیت غیر طبیعی تولید کند. لنفوسیتها قرار است به مبارزه با عفونتها کمک کنند، اما لنفوسیتهایی که در افراد مبتلا به ALL تولید میشوند، نمیتوانند این کار را به درستی انجام دهند. تکثیر این سلولهای غیرطبیعی دیگر انواع سلولهای خونی سالم را نیز از بین میبرد. ALL شایعترین نوع سرطان خون در کودکان، نوجوانان، جوانان و افراد بالای ۳۹ سال است. متاسفانه سه چهارم موارد ابتلا به سرطان خون در کودکان از این نوع است که معمولا در ۲-۵ سالگی کودک ایجاد میشود. این نوع بیماری در میانسالان بزرگسال هم نسبتا شایع است. داشتن سن بالا هفتاد سال و قرار گرفتن تحت شیمی درمانی، عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.
سرطان خون لنفوسیتی حاد (ALL) به سرعت پیشرفت میکند و سلولهای سالمی را که لنفوسیتهای عملکردی تولید میکنند را با سلولهای لوسمی که نمیتوانند به درستی بالغ شوند، جایگزین میکند. سلولهای لوسمی در جریان خون به سایر اندامها و بافتها از جمله مغز، کبد، غدد لنفاوی و بیضهها منتقل میشوند و در آنجا به رشد و تقسیم شدن ادامه میدهند. رشد، تقسیم و گسترش این سلولهای لوسمی ممکن است منجر به تعدادی علائم احتمالی شود که برخی از آنها ممکن است شبیه آنفولانزا باشد. مانند:
- خستگی
- تنگی نفس
- تب
- کبودی یا خونریزی آسان

درمان لوسمی لنفوسیتی حاد
این بیماری نیز درمانی مشابه با دیگر انواع سرطان خون دارد. شیمی درمانی، پرتو درمانی، پیوند سلولهای بنیادی و درمان هدفمند گزینههای درمانی لوسمی لنفوسیتی حاد هستند.
انواع نادر سرطان خون
در میان انواع مختلف سرطان خون، برخی از آنها کمتر از سایرین شایع هستند. سه نوع لوسمی نادرتر، لوسمی پرولنفوسیتی (PLL)، لوسمی لنفوسیتی دانهدار بزرگ (LGL) و لوسمی سلول مویی (HCL) است. این بیماریها برخی از ویژگیهای مشابه لوسمیهای لنفوسیتی را دارند و گاهی اوقات زیرگروههای لوسمی لنفوسیتی مزمن یا حاد (ALL و ALL و لنفوسیتی حاد) در نظر گرفته میشوند.همچنین سندرومهای میلودیسپلاستیک هم دستهای از بیماریهای مرتبط با سرطان خون هستند که نادرند.
۱. لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL)
لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) ممکن است همراه با لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) یا خود به خود ایجاد شود، اما معمولاً سریعتر از CLL معمولی پیشرفت میکند. این بیماری با تکثیر لنفوسیتهای نابالغ مشخص میشود. اگر لوسمی پرولنفوسیتی علائم ایجاد کند، ممکن است مشابه انواع دیگر سرطان خون باشد (علائمی مانند کبودی آسان، کاهش وزن غیرقابل توضیح و غیره).
تشخیص این نوع نادرتر از انواع سرطان خون ممکن است شامل آزمایش خون و همچنین آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی باشد. PLL به خوبی به درمان پاسخ میدهد و گزینههای درمانی ممکن است شبیه درمانهایی باشند که برای درمان CLL استفاده میشوند. با این حال، عود این بیماری شایع است.
۲. لوسمی لنفوسیتی دانهای بزرگ (LGL)
لوسمی لنفوسیتی دانهای بزرگ (LGL) یک نوع مزمن از انواع سرطان خون است که باعث میشود بدن لنفوسیتهای بزرگ غیر طبیعی تولید کند. در زمان تشخیص این بیماری، بیماران معمولا علائمی شبیه آنفولانزا دارند، مانند عفونتهای مکرر و کاهش وزن غیرقابل توضیح است. افراد مبتلا به بیماریهای خود ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به LGL هستند.
اکثر بیماران مدت کوتاهی پس از تشخیص نیاز به درمان دارند، که ممکن است شامل داروهایی باشد که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند. برخی دیگر ممکن است بتوانند درمان را متوقف کنند تا ببینند آیا مشکلی ایجاد میشود یا خیر. درمان استانداردی برای LGL وجود ندارد و بیماران بسته به شرایط خود ممکن است به گزینههای مختلفی نیاز داشته باشند.

۳. لوسمی سلول مویی (HCL)
سرطان خون سلول مویی (HCL) یک زیرگروه نادر از لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) است که به کندی پیشرفت میکند. بر اساس گزارش انجمن انکولوژی بالینی آمریکا، تخمین زده میشود که هر ساله حدود ۷۰۰ نفر مبتلا به HCL تشخیص داده شوند. سرطان خون سلول مویی زمانی ایجاد میشود که مغز استخوان تعداد زیادی سلول B (لنفوسیتها) را بسازد. با افزایش تعداد سلولهای سرطان خون، گلبولهای سفید سالم، گلبولهای قرمز و پلاکت کمتری تولید میشود. کلمه “مودار” از ظاهر سلولهای تولیدشده در این نوع از سرطان خون میآید. به نظر میرسد در زیر میکروسکوپ، سلولهای HCL دارای برآمدگی های نازک و مو مانند هستند.
لوسمی سلول مویی اغلب نیازی به درمان فوری ندارد و بیماران برای تغییرات مشکل زا که نیاز به درمان دارند تحت نظر قرار میگیرند. هنگامی که عوارض مربوط به HCL رخ میدهد، مانند تعداد کم سلولهای خونی، عفونتهای مکرر یا تورم غدد لنفاوی، معمولاً از شیمی درمانی استفاده میشود.
۴. سندروم های میلودیسپلاستیک (MDS)، بیماری های مرتبط با انواع سرطان خون
سندرمهای میلودیسپلاستیک (MDS) گروهی از بیماریهای نزدیک به هم هستند که در آن مغز استخوان تعداد کمی گلبولهای قرمز خون (که حامل اکسیژن هستند)، گلبولهای سفید (که با عفونت مبارزه میکنند)، یا پلاکتها (که از خونریزی جلوگیری یا متوقف میکنند) تولید میکند. هر ترکیبی از این سه کمبود، انواع مختلف سندروم میلودیسپلاستیک را ایجاد میکند که بر اساس تغییرات خاصی در سلولهای خونی و مغز استخوان تشخیص داده میشوند. در این بیماری سلولهای خون و مغز استخوان (که میلو نیز نامیده میشود) معمولاً غیرطبیعی (یا دیسپلاستیک) به نظر میرسند، از این رو این دسته از بیماریها سندرومهای میلودیسپلاستیک نامیده میشوند.
براساس ACS، سالانه بیش از ۱۰۰۰۰ نفر مبتلا به MDS تشخیص داده میشوند. در گذشته، MDS معمولاً به عنوان یک بیماری لوسمی حاد شناخته میشد (و هنوز هم گاهی اوقات به آن پره لوسمی حاد میگویند)؛ چرا که برخی از افراد مبتلا به MDS، به لوسمی حاد نیز به عنوان عارضه این بیماری مبتلا میشوند. با این حال، اکثر بیماران مبتلا به MDS هرگز به لوسمی حاد مبتلا نمیشوند.

تفاوت انواع سرطان خون
خون نوعی بافت پیوندی است که میتواند تحت تاثیر سرطانهای مختلفی قرار بگیرد. لوسمیها، لنفومها و میلومها از شایعترین بدخیمیهای سرطان خون هستند. اما بسیاری از بیماریهای خون خوشخیم هستند و ممکن است تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما نگذارند. تفاوت اصلی انواع سرطان خون در علائم آنها است.
برخی از انواع سرطان خون روی تعداد گلبولهای قرمز خون تاثیر میگذارند، در این صورت فرد علائمی همچون علائم زیر را از خود نشان میدهد.
- خستگی مفرط
- سرگیجه
- از دست دادن تمرکز
- سر و صدا در گوش
- تنگی نفس شدید
- ضربان قلب سریع.
انواعی از سرطان خون که باعث تعداد کم پلاکتها میشوند که میتوانند علائمی همچون مواد زیر را ایجاد کنند:
- کبودی بیش از حد
- لکههای قرمز در اندام تحتانی
- خونریزی از دهان و لثه
- خون در ادرار یا مدفوع.
سرطانهای خونی که روی تعداد گلبولهای سفید خون تاثیر میگذارند معمولا باعث عفونتهای مکرر باکتریایی میشوند.
بنابراین تفاوت اصلی انواع سرطان خون بر اساس نحوه تاثیر آنها بر بدن مشخص میشود. در طول این مطلب به علائم هر نوع سرطان خون اشاراتی داشتیم. شما از این طریق میتوانید تفاوت این بیماریها را با یکدیگر تشخیص دهید. همچنین میتوانید برای اطلاعات بیشتر با دکتر سرطان خون مشاوره نمایید.
انواع سرطان خون در کودکان
کودکان نیز همانند بزرگسالان میتوانند به انواع سرطان خون مبتلا شوند. در واقع انواع سرطان خون از جمله سرطان های شایع کودکان هستند. برخی از انواع سرطان خون در کودکان شایعتر هستند و کودکان را بیشتر از بزرگسالان تحت تاثیر قرار میدهند.
کودکان مبتلا به لوسمی معمولا تعداد زیادی گلبول سفید تولید میکنند و این سلولها به درستی عمل نمیکنند. سلولها خیلی سریع رشد میکنند و گلبولهای قرمز و پلاکتها را از بین میبرند. اکثر کودکان مبتلا به لوسمی دارای انواع حاد سرطان خون هستند. لوسمی حاد خیلی سریع در بدن پیشرفت میکند و نیاز به درمان فوری دارد. دو نوع سرطان شایع کودکان است عبارتند از:
- لوسمی لنفوسیتی حاد
- لوسمی میلوئید حاد.
انواع سرطان لنفوئیدی
فقط سرطان خون نمیتواند بر خون تاثیر بگذارد! برخی از سرطانها مانند لنفومها نیز میتوانند بر خون تاثیر بگذارند. تفاوت اصلی این دو دسته سرطان در محل تشکیل آنها است. سرطان خون معمولا در خود خون ایجاد میشود، اما سرطان لنفوئیدی معمولا در سیستم لنفاوی ایجاد میشود و سپس به خون منتقل میشود. سیستم لنفاوی شامل غدد لنفاوی، عروق لنفاوی، بافت لنفاوی دستگاه گوارش، لوزهها، غده تیموس و طحال است. سرطان غدد لنفاوی نیز به دو دسته لنفوم هوچکین و غیر هوچکین دستهبندی میشود.
لنفوم هوچکین: لنفوم هوچکین نوعی سرطان است که سیستم لنفاوی را که بخشی از سیستم ایمنی بدن است که با میکروب مبارزه میکند، تحت تاثیر قرار میدهد. در لنفوم هوچکین، گلبولهای سفید خون به نام لنفوسیتها بدون کنترل رشد میکنند و باعث تورم غدد لنفاوی و رشد در سراسر بدن میشوند. لوسمی لنفوسیتی مزمن و لنفوم سلول B و T جزو این دسته به شمار میآیند.
لنفوم غیر هوچکین: این بیماری نیز عملکرد مشابهی با لنفوم هوچکین دارد. ماکروگلوبولینمی والدنستروم و لنفوم فولیکولار جزو این دسته به شمار میآیند.
دو نوع سرطان لنفوم هوچکین و غیر هوچکین هم میتوانند بر سلولهای خونی تاثیر بگذارند در حالی که از انواع سرطان خون نیستند. این سرطانها در سیستم لنفاوی بدن ایجاد میشوند و سپس به خون منتقل میشوند.
چه زمانی در رابطه با سرطان خون، باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم یا نشانههایی دارید که شما را نگران میکند، با مراجعه به پزشک خانواده خود شروع کنید. اگر پزشک شما مشکوک به سرطان خون باشد، ممکن است به پزشک متخصص در بیماریهای خون و مغز استخوان (هماتولوژیست) یا آنکولوژیست ارجاع داده شوید.
از آنجایی که قرار ملاقاتها میتوانند مختصر باشند، و از آنجا که اغلب اطلاعات زیادی برای بحث وجود دارد، ایده خوبی است که از قبل آماده باشید.
شما میتوانید از طریق دکترتو با متخصص هماتولوژی و آنکولوژی ارتباط تلفنی برقرار کنید و از تمامی جوانب سرطان خون آگاه شوید. همچنین در صورت لزوم، میتوانید از بخش نوبت مطب وقت ملاقات حضوری دریافت کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
انواع سرطان خون میتواند انواع مختلفی از سلولهای خونی را درگیر کند. در واقع ما بر اساس نوع سلول سرطانی و نوع پیشرفت بیماری، انواع لوسمی را تعیین میکنیم. درمان دقیق لوسمی به دلیل تاثیرات متفاوت هر یک از انواع سرطان خون بر سلولهای خونی، بستگی زیادی به نوع آن دارد. همچنین ممکن است بسته به مزمن یا حاد بودن مورد، به درمان کندتر یا تهاجمیتری نیاز داشته باشید.
به صورت کلی خستگی، کبودی و خونریزی آسان، تب، عفونتهای مکرر یا مشاهده دانههای قرمز روی پوست در اندامهای انتهایی میتواند زنگ خطری برای شما باشد تا به متخصص خون و انکولوژی مراجعه کنید. همچنین بسیاری از انواع سرطان خون به صورت اتفاقی و در جریان یک آزمایش خون ساده کشف میشوند. از این رو اهمیت دارد که چکاپ روتین سلامتی خود را نادیده نگیرید.
در دکترتو شما میتوانید با بهترین پزشکان متخصص انکولوژی و متخصص خون در شهر خود برای غربالگری سرطان خون و یا تشخیص و درمان آن آشنا شوید. همچنین شما میتوانید به صورت تلفنی، آنلاین یا حضوری با این پزشکان در مورد علائم یا روند درمان خود مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!